Gülgiller familyasından 4 metre ile 6 metre boyunda meyve ağacıdır. Kayısı meyvesi cevizden biraz daha irice olup sarı renkli, etli, sulu, sert ve tek çekirdeklidir. Çiçekleri ise beyaz ya da pembe renklidir. Yetiştirilmesi Dünya’nın hemen her yerine yayılmış olsa da daha çok Akdeniz’ yakın olan ülkeler ile Avrupa ve Asya kıtalarında yetişmektedir. Ülkemiz %15’lik oran ile Dünya’da yaş kayısı üretiminde listenin ilk sırasında yer alırken İspanya ikinci, İtalya ise üçüncü sıradadır. Malatya, Elazığ, Erzincan, Kars – Iğdır Bölgesi, Mersin, Mut, Hatay ile Ege ve Marmara Bölgesi en çok üretimin yapıldığı yerlerdir. Kayısının şekerpare, Şam, tokaloğlu, imrahor, muhittinbey, hacıkız, hasanbey, darende gibi çeşitleri bulunmaktadır.
A, B, C ve P vitaminleri içermekle birlikte kuru ve yaş olarak tüketilen kayısının, kompostosu ve reçeli de yapılmaktadır. Çekirdeğinden yağ elde etmek için yararlanılır.
Kayısının Sağlığa Faydası
Besleyici bir meyve olan kayısının iştah açıcı özelliği bulunmaktadır. Demir bakımından zengindir ve kansızlığın tedavisinde kullanılır. Vücutta ki ve kanda ki toksinlerin atılımını sağlar. Akciğer ve cilt kanseri başta olmak üzere pek çok kanser türüne karşı koruyucudur. Bedensel ve zihinsel yorgunluğu gidererek vücuda enerji verir. Raşitizm gibi gelişme bozukluğu rahatsızlıklarını engeller, gelişme çağında ki çocuklar için oldukça yararlı bir besindir. Kompostosu idrarı söktürür ve kabızlığı giderir. Cildi nemlendirir ve besler.
Kayısının Vücuda Faydası: Kayısı içerdiği zengin demir sayesinde anemi hastalığının ve aneminin neden olduğu diğer hastalıkların tedavisinde destekleyici rol oynamaktadır. Kanda biriken zararlı maddelerin atılımını sağlayarak kanın temizlenmesine yardımcı olur.
Kayısının Sağlığa Faydaları:
Kayısı Kansere Yakalanma Riskini Azaltır: Kayısı, hücrelerin zarar veren serbest radikallere karşı etkilidir, organları koruyan antioksidanlar bakımından zengindir. Serbest radikaller nedeniyle oluşan kirliliği, UV ışınlarının verdiği zararları giderir. Serbest radikaller ve UV ışınları hücrelerde ve DNAlarda değişiklikler meydana getirir ve hücre şerin normal çoğalma sürecini olumsuz yönde etkilerler.Bu durum da kanser hücrelerinin oluşumuna yol açar. Kayısı kanserle mücadele için gerekli olan A ve C vitaminleri açısından zengindir. Aynı zamanda güçlü bir antioksidandır. Bütün bunların yanında kayısı çekirdeği kanserle mücadelede çok etkili bir bleşen olan B17 içermektedir.
Kayısı Kabızlık Sorununu Çözer: Kayısı kabızlık tedavisinde yardımcı olan, pektin ve hafif bir yatıştırıcı olarak selülozu yüksek miktarda içerir. Kayısı kolon sağlığı için hayati önem taşır, kolon kanserine neden olan kabılzığı önleyecek yüksek miktarda lif içerir. Kayınının içerdiği lifler ayrıca sindirim sistemi sağlığını korur.
Kayısı Kalp Sağlığını Korur: C vitamini ve likopen gibi antioksidanlar açısından zengin olduğu için Kayısı, kardiyo vasküler hastalık riskini azaltır. Bu antioksidanlar, böylece kalp krizi riskini en aza indirmek ve kalp sağlığının korumak için, kötü kolesterolü (LDL) düşürür.
Anemi Tedavisinde Kayısı: Kayısı kan oluşumunda önemli bir rol oynayan demir açısından zengin bir kaynaktır. Böylece kan akışını ve enerji seviyesini arttırır. Demir eksikliği anemi hastalığına neden olabilir. Kayısı bünyenin demir ihtiyacını karşılayabilir ayrıca bakır açısındanda zengin sayılan bir üründür. Bu özelliklerinden dolayı, kayısının uzun süreli tüketimi, bünyede demir eksikliğini giderir, anemi hastalığına kayakalnma riskini azaltır, kanın akış hızını arttırır, vücut sıcaklığını arttırır ve özellikle hemoglobin üretimine yardımcı olur. Günde sabahları aç karınla 3-4 tane kurutulmuş kayısı tüketimi anemi hastalığına yakalanma riskini büyük oranda azaltır.
Kayısı Kilo Vermeyi Kolaylaştırır: Kayısı kalorisi düşük diyet lif açısından zengindir. Bu özelliği kilo vermeye yardımcı olur.
Kayısı Göz Sağlığına Faydalıdır: Kayısı görme problemleri riskini azaltan vitaminlerden olan A, C ve E gibi vitaminleri içerir, karotenoid bakımından zengindir. Kayının bu özelliği, göz sağlığını korumaya ve makul derecede dejenerasyon oluşmasını engellemeye yardımcı olur. Ayrıca yaşlandıkça meydana gelen katarakt hastalığına yakalanma riskini azaltır.
Kaysı Astımı Hafifletir: Kayısı astım, tüberküloz ve bronşit semptomlarının hafifletilmesinde yararlı olduğu kanıtlanmıştır. Sabahları aç karınla tüketilen 3-4 tane kayısı astım ataklarının şiddetini azaltabilir ve aynı şekilde düzenli olarak kayısı suyunun tüketilmesi solunum yolu problemlerinin çözülmesine yardımcı olur.
Kayısı Kemik Sağlığını Korur: Kayısı kemik oluşumu ve gelişimi için çok önemli olan, kalsiyum açısından zengin bir besin kaynağıdır. Böylece, kayısı tüketimi kemik sağlığının korunmasına yardımcı olur ve kemik ile ilgili oluşabilecek sorunları önler.
Kayısı Ateşi Düşürür: Kayısı ateş sırasında uygulandığında ateşi düşürür. Kayısı suyu hazırlayıp içerisine bir miktar bal katıp tüketmeniz ateşin düşürülmesine yardımcı olur ve bu karışımın içerdiği mineraller mikroplardan vücudu temizler.
Kaysının Gebeliğe Faydaları: Kayısının içerdiği A, C ve E gibi vitaminler, fosfor, silisyum, kalsiyum, demir ve potasyum gibi mineraller özellikle gebelik döneminde anne sağlığı için çok fayda sağlar. Hamile kadınlar gebelik döneminde genelde kansızlık sorunu yaşarlar, bu yüzden gebe anne adaylarının kuru kayısı tüketmeleri önerilir.
Kayısı Elektrolit Dengesini Korur: Kayısı elektrolit seviyesinin dengesini korumak için hayati olan potasyum ve sodyum gibi mineraller içermektedir. Bu, hücrelere iyonlarının taşınması için önemlidir. Aynı zamanda kas kasılması için önemli bir işlev olan sıvı seviyesini korur.
Kayısının Cilde ve Saça Faydaları: Kayısıyı cilt sağlığı için faydalı kılan B, A ve, C vitaminleridir ve likopen açısından mükemmel bir kaynaktır.
C vitamini içeriği için kayısı yağlı ciltler için faydalıdır. Cildin aşırı yağlanmasına neden olan unsurları ortadan kaldırır. Bunun dışında kayısı cilde , yüze ve ellere uygulandığından mükemmel bir nemlendirici görevi görür.
Kayısı çekirdeklerinin ezilerek cilde uygulanması cildinizin yüzeyinde eski, ölü deri hücrelerinden kurtulmaya yardımcı olur ve yeni cilt hücrelerinin sayısını arttırmaya katkıda bulunur.
Kayısı yağı cilte parlaklık ve yumuşaklık kazandırı. Cildin esnek olmasını sağlar. Cildin yumuşaması için kullanılan masklere kayısı yağı da ekleyebilirsiniz. Kayısı yağının cilt üzerinde besleyici özelliği vardır.
Kayısı yağı aynı zamanda saç sağlığı içinde önemlidir. Saçların dökülmesine engel olabilir. Parlak ve sağlıklı bir görünüm kazandırır. Saçların yanında kafa derisi sağlığını da koruma özelliği vardır, kaşıntıları giderir.
Kayısı Suyunun Faydaları:
Kayısı suyu kayısılardan elde edilir, marketerde satılan kayısı sularının ne kadar sağlığa katkı sağladığını sizin takdirinize bırakıyoruz. Fakat kayısı suyundan maksimum derecede faydalanmak için evde doğal yollarla hazırlanmasını öneriyoruz. Düzenli olarak günde ortalama 2 bardak kasyısı suyu tüketmenin sağlık açısından bir çok faydası var.
- Düzenli olarak bir bardak kayısı suyu tüketimi cilt sağlığının korunasına yardımcı olur.
- Kemik sağlığı için kayısı suyu önemli besinler ve bileşenler içerir, özellikle çocukların gelişme döneminde ve hamile kadınların tüketimine özen göstermelerini tavsiye ederiz.
- Kayısı suyu kanızlığı giderir, uzun süre tüketilmesi ayrıca sindirim sistemi sağlığı içinde faydalıdır.
- Kayısı suyu kalp ve damar sağlığı için faydalıdır. Kan akışını hızlandırır, kanı ve damarları temizler.
- Kansızlığı gideren kayısı suyu anemi hastalığına yakalanma riskini azaltır, kanser hastalıklarıyla mücadele etmeye yardımcı olur, mesane ve kolon kanserine yakalanma riskini azlatır.
- Beyin ve sinir sistemi üzerinde olumlu yönde etkileri vardır, stresle mücadeleyi arttırır, stres kaynaklı hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
- Düzenli olarak kasyısı suyu tüketimi, uzun ömürlü ve sağlıklı yaşamı sağlar. Bünyenin hastalıklarla mücadele gücünü arttırır.
